مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل
معمولاً دندانهای عقل در سنین بین 17 تا 24 سالگی رشد می‌کنند؛ ولی ممکن است در برخی افراد، دندان عقل از لثه خارج نشود. همین امر می‌تواند موجب ایجاد ورم، درد، زخم در لثه یا عفونت دندانهای مجاور شود. در برخی موارد نیز دندان عقل به‌طور کامل رشد نمی‌کند و نیمی از آن در لثه باقی می‌ماند. در چنین مواردی نیز بسته به صلاحدید پزشک، انجام جراحی دندان عقل ضرورت پیدا می‌کند. معمولاً دندان‌پزشکان پس از انجام جراحی دندان عقل، توصیه‌هایی را برای بهتر گذراندن دوره نقاهت به بیمار ارائه می‌دهند. در ادامه به مهم‌ترین مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل می‌پردازیم:
1- قرار دادن گاز استریل روی موضع عمل
پس از جراحی، گاز استریل را به مدت 20 تا 30 دقیقه روی موضع عمل فشار دهید. این کار موجب توقف و کنترل خونریزی خواهد شد. در صورت نیاز می‌توانید در منزل نیز از گازهای استریل اضافی که در اختیار شما قرار داده می‌شود، استفاده کنید. بهتر است گاز استریل را تا زمان قطع کامل خونریزی روی محل زخم فشار دهید. توصیه می‌شود که دستورات و راهنمایی‌های دندان‌پزشک خود را دقیقاً رعایت کنید و در صورت بروز هرگونه مشکل یا نگرانی، به ایشان مراجعه کنید.
2- استفاده به‌موقع از داروهای تجویز شده
استفاده به‌موقع و مصرف صحیح داروهای تجویز شده توسط دندان‌پزشک اهمیت بسیار زیادی دارد. این داروها، به کاهش درد شما پس از جراحی کمک می‌کنند. معمولاً پزشکان مسکن‌هایی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن را برای بیماران خود تجویز می‌کنند. بر اساس تحقیقات، استفاده از ایبوپروفن به عنوان بهترین مسکن برای کاهش درد پس از جراحی دندان عقل توصیه شده است؛ بنابراین، بهتر است دستورات پزشک خود را رعایت کرده و داروهای تجویز شده را به‌موقع مصرف کنید. در صورت بروز هرگونه عوارض یا وجود هر گونه سؤالی، با پزشک خود تماس بگیرید.
3- خودداری از انجام ورزش و فعالیت‌های سنگین بدنی
به عنوان یکی از مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل، توصیه می‌شود به مدت حداقل چند روز پس از جراحی از انجام فعالیت‌های سنگین ورزشی خودداری کنید. این مدت زمان می‌تواند متفاوت باشد و به پیچیدگی جراحی، وضعیت سلامتی شما و همین‌طور توصیه دندان‌پزشک بستگی دارد. ممکن است انجام فعالیت‌های شدید بدنی و ورزش‌های، سنگین باعث افزایش فشار و خونریزی در منطقه جراحی و کُند شدن فرآیند بهبودی شود.
بهتر است برای مدت کوتاهی، انجام فعالیت‌های سنگین ورزشی را به تعویق بیندازید و به بدن خود فرصتی برای بهبود و بازیابی بدهید. همچنین، بهتر است درباره زمان مناسب برای شروع مجدد فعالیت‌های ورزشی با دندان‌پزشک خود مشورت کنید. دندان‌پزشک، توصیه‌های لازم برای بازگشت به روال عادی زندگی را به شما ارائه خواهد داد. سعی کنید به دستورات پزشک خود پایبند باشید.
4- سر خود را بالا نگه دارید
یکی از مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل این است که در طول شب، یک یا چند بالش اضافی را زیر سر خود قرار دهید. استفاده از یک یا چند بالش زیر سر پس از جراحی دندان عقل می‌تواند به کاهش درد و تورم در منطقه جراحی کمک کند. بالا نگه‌داشتن سر موجب کاهش فشار و فشار خون در منطقه عمل شده و موجب می‌شود که بتوانید راحت‌تر بخوابید.
5- رعایت نکات مربوط به شستشوی دهان
بهتر است به مدت ۲۴ ساعت از کارهایی مانند شستشوی دهان، بلعیدن، مصرف نوشیدنی‌های گرم و هر کار دیگری که ممکن است موجب جابجایی لخته خون از محل کشیده شدن دندان شود، خودداری کنید. وجود این لخته‌ها، به فرآیند بهبودی شما کمک می‌کند. برای داشتن یک بهبودی موفق‌تر، دستورات پزشک در این زمینه را با دقت انجام دهید و در صورت وجود هرگونه سؤال یا ابهامی، با پزشک خود مشورت کنید.
6- استفاده از غذاهای نرم و آبکی
یکی از مهم‌ترین مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل این است که برای چند روز از غذاهای نرم یا مایع استفاده کنید و خوراکی‌ها را با دندانهای دیگر خود بجوید. این کار به ترمیم سریع‌تر زخم‌ها و جلوگیری از وارد شدن آسیب به آنها کمک می‌کند. همچنین، توصیه شده است که به مدت ۲۴ ساعت پس از جراحی، از کشیدن سیگار و مصرف الکل خودداری کنید.
7- شستشو ضدعفونی دهان
یک روز پس از جراحی می‌توانید دهان و موضع جراحی را به‌آرامی با دهان‌شویه ضدعفونی کنید. بهتر است این کار را در طول روزهای بعد و به‌ویژه بعد از هر وعده غذایی تکرار کنید. همچنین می‌توانید برای کاهش درد و التهاب لثه، از آب گرم به‌اضافه یک قاشق نمک به‌عنوان دهان‌شویه طبیعی استفاده کنید. با رعایت نکات و مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل می‌توانید دوران بهبودی راحت و بی‌دردسری را بگذرانید.
علائمی که بعد از جراحی دندان عقل با آن مواجه می‌شوید:
ممکن است طی روزهای بعد از جراحی دندان عقل علائم زیر را تجربه کنید:
1. ورم دهان و گونه‌ها
ممکن است پس از جراحی، دهان و گونه‌های شما ورم کند. این ورم در روزهای اول بعد از جراحی بیشتر است و به‌تدریج کاهش می‌یابد. علت اصلی این ورم، ترمیم و بهبود زخم‌ها و بافت‌های آسیب دیده در محل جراحی است. مهم است به دستورات و راهنمایی‌های پزشک خود پایبند باشید و در صورت بروز وضعیت نگران‌کننده‌ای مانند ورم شدید و درد غیرعادی به پزشک خود مراجعه کنید.
2. کبودی
برخی از افراد پس از جراحی دندان عقل، دچار کبودی گونه‌ها می‌شوند. ممکن است این کبودی به مدت ۲ هفته دوام داشته باشد. پایبندی به مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل، موجب تسریع ریکاوری و برطرف شدن سریع‌تر این کبودی خواهد شد. مراقبت‌های کامل پس از جراحی، از جمله استفاده از یخ، مصرف داروهای تسکین دهنده، خوردن غذاهای نرم و استراحت مناسب، به کاهش کبودی گونه‌ها و تسریع فرآیند بهبودی کمک می‌کند.
3. درد در ناحیه فک
برخی افراد پس از جراحی، دچار درد در ناحیه فک می‌شوند. معمولاً این درد ظرف مدت ۷ تا ۱۰ روز بهبود می‌یابد. توجه به مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل و مصرف به‌موقع مسکن‌ها به کاهش درد و التهاب شما کمک می‌کند. در صورت خونریزی بیش‌ازحد، درد شدید یا هرگونه علامت غیرمعمول دیگر، مراجعه به دندان‌پزشک و مشورت با او ضرورت پیدا می‌کند.
4. طعم بد
ممکن است بعضی از افراد، طعم بدی را پس از جراحی دندان عقل در دهان خود تجربه کنند. معمولاً این مشکل ظرف چند روز از بین خواهد رفت. ممکن است این مسأله به دلیل تأثیر جراحی با حسگرهای طعم زبان رخ دهد. معمولاً این مشکل، با رعایت مراقبت‌های پس از جراحی و گذراندن زمان بهبود طبیعی به طور خودبه‌خودی از بین می‌رود.
5. سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی صورت، لب‌ها یا زبان
در برخی از موارد نادر، ممکن است بعضی افراد این علائم را به‌صورت موقت تجربه کنند. اما این علائم در طول چند روز، به‌صورت خودبه‌خودی برطرف می‌شوند. در صورتی که این علائم به‌طور مداوم ادامه داشته و بهبود نیابند، حتماً به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید تا مورد بررسی قرار بگیرید و درمان مناسب انجام شود.
بعد از جراحی دندان عقل چه بخوریم؟
یکی از مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل، استفاده از غذاهای مناسب بعد از انجام جراحی است. هرچند پس از جراحی، رژیم غذایی شما برای مدت کوتاهی محدود می‌شود؛ ولی در این مدت نیز می‌توانید از طیف وسیعی از غذاهای سالم و مقوی استفاده کنید. چند نمونه از غذاهای مناسب برای بعد از جراحی دندان عقل عبارت‌اند از:
- سوپ و غذاهای میکس شده
- بستنی و میلک شیک
- مربا و ژله
- میوه‌های نرم شده
- تخم‌مرغ آب‌پز یا نیمروی هم زده
چگونه ورم صورت بعد از جراحی دندان عقل را کاهش دهیم؟
ورم صورت پس از جراحی، امری طبیعی است. می‌توانید با رعایت مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل و استفاده از برخی راهکارها، به کاهش سریع‌تر ورم صورت خود کمک کنید. به‌عنوان مثال، استفاده از کمپرس آب سرد در یکی دو روز بعد از جراحی، موجب کاهش تورم صورت شما می‌شود. بعد از این مدت می‌توانید از کمپرس آب گرم استفاده کنید. همچنین کارهایی مانند استفاده از باند فشاری، داروهای ضدتورم، شستن دهان با آب‌نمک، عدم استفاده از دخانیات، مصرف غذاهای نرم، عدم استفاده از نی برای نوشیدن مایعات، بالا نگه‌داشتن سر و غیره می‌توانند در کاهش ورم و بهبود شرایط صورت شما مؤثر باشند.
استفاده از دهان‌شویه بعد از جراحی دندان عقل
بهتر است تا یک روز بعد از جراحی، از مسواک زدن مستقیم روی موضع جراحی یا استفاده از هرگونه دهان‌شویه‌ای اجتناب کنید. پس از گذشت این مدت، می‌توانید در صورت تجویز دهان‌شویه، اول با احتیاط مسواک زده و سپس دهان خود را با آب‌نمک رقیق و گرم شستشو دهید. پس از آن می‌توانید دهان‌شویه ضدعفونی‌کننده را به مدت نیم دقیقه داخل دهان غرغره کنید و به مدت نیم ساعت نوشیدنی یا غذا میل نکنید.
مصرف آنتی‌بیوتیک بعد از جراحی دندان عقل
یکی دیگر از مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل، پایبندی به مصرف به‌موقع داروهای تجویز شده از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها است. در بعضی موارد، دندان‌پزشک پس از جراحی دندان عقل، برای بیمار آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. این امر به شرایط جراحی، پیچیدگی عمل، وضعیت سلامتی فرد و تشخیص پزشک بستگی دارد. توجه داشته باشید که تصمیم نهایی در مورد تجویز آنتی‌بیوتیک بعد از جراحی دندان عقل بر عهده دندان‌پزشک است. پزشک با توجه به سوابق پزشکی و وضعیت شما، درباره تجویز یا عدم تجویز آنتی‌بیوتیک تصمیم‌گیری خواهد کرد.
کار و رانندگی پس از جراحی دندان عقل
معمولاً توصیه می‌شود پس از کشیدن دندان عقل، یک یا دو روز از محل کار مرخصی بگیرید. اگر برای انجام جراحی، از بی‌حسی موضعی استفاده شده باشد، می‌توانید بلافاصله پس از عمل رانندگی کنید؛ اما در صورت استفاده از داروی آرام‌بخش باید حداقل 24 ساعت پس از عمل رانندگی نکنید. همچنین، اگر جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام شده باشد، باید حداقل 48 ساعت پس از عمل از رانندگی خودداری کنید. توصیه می‌شود حتماً در این مورد، با دندان‌پزشک خود مشورت کنید. همچنین، حتماً به نظرات و دستورات پزشک خود پایبند باشید و در صورت بروز هرگونه علائم نامطلوب به پزشک مراجعه کنید.
بهبود علائم و بازگشت به حالت عادی
معمولاً ظرف چند روز بعد از عمل، تورم و کبودی گونه‌ها از بین می‌رود و دهان و صورت شما به حالت عادی برمی‌گردد. چند روز بعد از جراحی می‌توانید دندانهای خود را به‌طور معمول مسواک بزنید. در این دوره، رعایت مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل اهمیت زیادی دارد و می‌تواند تأثیر زیادی بر روند بهبودی شما بگذارد. به دستورالعمل‌های پزشک خود درباره مراقبت‌های پس از عمل و به خصوص مصرف به‌موقع آنتی‌بیوتیک‌ها پایبند باشید. معمولاً باید یک هفته بعد از عمل، برای برداشتن بخیه‌ها و معاینه مجدد به پزشک خود مراجعه کنید.
جراحی دندان عقل، یک پروسه مهم و حساس است که تبحر و مهارت پزشک می‌تواند تأثیر بسیار زیادی بر نتیجه عمل داشته باشد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که حتماً این عمل را تحت نظر پزشک متخصص و مجرب و در مراکز تخصصی و مجهز انجام دهید. همچنین، انجام مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل و پایبندی به آنها اهمیت زیادی دارد.
در کلینیک دندانپزشکی خانم دکتر سولماز بیابانی، خدمات کاملی در زمینه دندانپزشکی به بیماران عزیز ارائه می‌شود؛ بنابراین، شما می‌توانید با خیال راحت، برای انجام کلیه کارهای مرتبط با دندانهای خود از جمله انواع کارهای ترمیمی، زیبایی، انجام ایمپلنت، پروتزهای دندانی، اندو و جراحی دندان عقل و غیره به این کلینیک مجهز و پیشرفته دندانپزشکی مراجعه نمایید.
دیدگاهتان را بنویسید